Kokaina – w jaki sposób działa?

Kokaina jest substancją psychostymulującą pozyskiwaną z liści krzewu Erythroxylon coca, w czystej postaci występuje jako biały proszek. Ze względu na silne właściwości uzależniające jej produkcja i zażywanie jest nielegalne. Bywa wykorzystywana w medycynie jako środek znieczulający, jednak  ze względu na szkodliwość, w bardzo ograniczonym zakresie tj. do niektórych zabiegów w okulistyce i laryngologii.

Zażycie kokainy stymuluje bezpośrednio układ nerwowy w taki sposób, że osoba będąca pod jej wpływem czuje się jakby była w euforii. Następuje przypływ energii, ustępuje zmęczenie czy znużenie, przez co osoby będące pod jej wpływem mają potrzebę ruchu, działania i nawiązywania kontaktów społecznych. Dodatkowo kokaina powoduje poprawę samopoczucia, przez co poprawia się ogólna samoocena, pewność siebie, osoby po zażyciu kokainy łatwiej wchodzą w interakcje. W pewien sposób zwiększa także sprawność intelektualną, jednak wyłącznie do wykonywania prostych czynności. Osoby będące pod wpływem kokainy odczuwają mniejsze łaknienie, ponieważ nie czują zmęczenia, nie mają potrzeby snu. Powoduje także wzmożone pobudzenie seksualne. Poza widocznymi objawami behawioralnymi kokaina powoduje także zmiany w funkcjonowaniu organizmu, następuje podniesienie ciśnienia krwi, przyspiesza akcja serca. Zatrzymuje się wydzielania śliny, zahamowaniu ulega także perystaltyka jelit. Działanie kokainy jest krótkotrwałe, dlatego dla podtrzymania efektu jest przyjmowana w kilku dawkach.

Sposoby zażywania kokainy, a jej działanie i właściwości uzależniające

Najpopularniejszym sposobem podania kokainy wdychanie nosem w postaci białego proszku. Jest zażywana także dożylnie oraz poprzez wdychanie oparów. Największy potencjał uzależniający ma zażywanie narkotyku w postaci dożylnej i donosowej, najmniej uzależnia podanie doustne. Szybkość, sposób działania i właściwości uzależniające są ściśle powiązane z jakością narkotyku, tj. ile zawiera czystej kokainy. Im większy procentowo udział czystego narkotyku, tym mocniejsze działanie zarówno jeżeli chodzi o odczuwanie euforii, jak i potencjał uzależniający. Substancja do wdychania oparów jest przygotowywana z syntetycznej kokainy i działa najszybciej ze wszystkich. Jednak ze względu na wysoką cenę nie jest ona tak popularna, jak w formie proszku. Kokaina kupowana na nielegalnym rynku jest zazwyczaj wzbogacona o dodatkowe substancje stymulujące takie jak kofeina, amfetamina czy lidokaina. Zażywanie kokainy w formie dożylnej daje największe ryzyko przedawkowania.

Zażywanie kokainy – jakie mogą być skutki?

Bez względu na to, czy kokaina jest zażywana od czasu do czasu, czy nałogowo jej wpływ jest negatywny zarówno na działanie naszego organizmu, jak i na stan psychiczny. Efekt euforii po narkotyku szybko znika, osoby o obniżonym nastroju mogą mieć problem z powrotem do rzeczywistości, przez co pojawia się potrzeba przyjęcia kolejnej dawki.  Jednymi ze skutków ubocznych zażywania kokainy są zaburzenia lękowe, wahania nastroju, urojenia i bezsenność. Osoby zażywające kokainę łatwiej wchodzą w konflikty z otoczeniem. Ze względu na silne oddziaływanie na układ krwionośny, kokaina może sprzyjać wystąpieniu krwotoków, zawału serca i mózgu. Niektóre osoby po podaniu narkotyku mają napady drgawkowe. Ze względu na większe pobudzenie seksualne, kokaina sprzyja przygodnemu seksowi bez zabezpieczeń, co może skutkować zakażeniem chorobami oraz niechcianą ciążą.

Ponieważ jej działanie jest krótkotrwale, osoby uzależnione zażywają je w tzw. ciągach, czyli wielokrotne dawki w ciągu dnia aż do wyczerpania narkotyku. Ze względu na pobudzenie, wzmożoną aktywność i brak snu organizm takiej osoby zostaje doprowadzony do skraju wytrzymałości zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym.

Kokaina w nadmiernej ilości może być przyczyną zatrucia organizmu, które przebiega w formie ostrej lub przewlekłej. Forma przewlekła prowadzi do stopniowego wyniszczenia organizmu i wymaga interwencji lekarskiej.

Kokaina zażywana w trakcie ciąży może być przyczyną poronienia, porodu przed terminem oraz śmierci noworodka. Z zażywaniem wiążą się także inne zagrożenia np. większe ryzyko spowodowania wypadku samochodowego, czy w przypadku podania dożylnego infekcji typu HIV, czy zapalenie wątroby.

Kokaina – jaki jest efekt odstawienia?

Odstawienie kokainy, w przypadku osób zażywających ją regularnie będzie skutkowało gwałtowną reakcją organizmu. Następuje spadek nastroju, do tego stopnia, że mogą pojawiać się myśli samobójcze. Po odstawieniu pojawia się duża drażliwość przechodząca w agresję. Długotrwałe stosowanie kokainy prowadzi do wyniszczenia całego organizmu, kokaina powoduje ciągłe pobudzenie, w momencie, kiedy jej zabraknie, zaczyna się odczuwać głębokie zmęczenie, wynikające z upośledzenia poszczególnych układów np. krwionośnego, oddechowego. Efekt odstawienia odczuwalny jest przez około 10 dni. Leczenie uzależnienia od kokainy wymaga profesjonalnej terapii.

Czym objawia się uzależnienie od kokainy?

Objawy uzależnienia można podzielić na behawioralne i upośledzenie funkcji organizmu. Nawet przyjmowanie okazjonalne kokainy ma wpływ na samopoczucie i postrzeganie świata. Osoby uzależnione cechują się nadpobudliwością, obniżonym nastrojem, cierpią na urojenia i stany lękowe, mają problem z właściwą oceną rzeczywistości. Na początku zażywanie kokainy będzie powodowało bezsenność przechodzącą w nadmierną potrzebę snu. Podobnie jest apetytem, na początku jest on ograniczony, potem pojawia się nadmierne łaknienie. Jednym ze skutków zażywania kokainy są stany depresyjne. Osoby uzależnione mają skłonności do nadreaktywności, łatwo dostają ataku szału, przez co są bardziej skłonne do agresji.

Zażywający kokainę poprzez wdychanie mają tendencję do krwawień z nosa, a w po dłuższym czasie może dochodzić do martwicy przegrody nosowej. Osoby uzależnione cierpią na drżenie mięśni, powtarzające się bóle głowy, napady drgawkowe. Często pojawiają się bóle w klatce piersiowej, kaszel chrypka i trudności w oddychaniu. Jednym ze skutków uzależnienia są także stereotypie ruchowe.

Po dłuższym zażywaniu narkotyku następuje upośledzenie funkcji organizmu objawiające się m.in. nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniem rytmu serca. Uzależnienie sprzyja wystąpieniu udaru mózgu, rozwojowi miażdżycy, zapaleniom płuc. Narkotyk prowadzi do uszkodzenia nerek i wątroby.

Zobacz także: Narkotyki - podział. Jakie są objawy i skutki zażywania?